De schijf van vijf!

Dat wij elke dag al ontzettend veel verschillende gefermenteerde producten eten? Deze hebben allemaal hun eigen 𝘃𝗼𝗼𝗿𝗱𝗲𝗹𝗲𝗻.

Laten we in de diepte kijken wat er in welke schijf zit en wat dit te bieden heeft;

1. groenten en fruit!

Kimchi:
Kimchi is een traditioneel Koreaans gefermenteerd bijgerecht, meestal gemaakt van gefermenteerde kool en andere groenten. Het is niet alleen heerlijk, maar het bevat ook verschillende voedingsstoffen en heeft enkele gezondheidsvoordelen, vooral vanwege het fermentatieproces.
Kimchi is rijk aan verschillende groenten, zoals kool, radijs, wortel en lente-ui. Deze groenten bieden een breed scala aan vitamines en mineralen, waaronder vitamine C, vitamine A, vitamine K, foliumzuur en kalium.

Zuurkool:
Zuurkool is een gefermenteerd gerecht, meestal gemaakt van fijngesneden kool die wordt gefermenteerd met zout. Het fermentatieproces van zuurkool brengt niet alleen een unieke smaak met zich mee, maar het levert ook enkele voedingsvoordelen op.
Kool is van nature rijk aan vitamine C, en het fermentatieproces kan helpen om deze vitamine te behouden. Vitamine C is belangrijk voor een gezond immuunsysteem en speelt een rol bij de collageenvorming.

Augurken
Gefermenteerde augurken ontstaan door het ondergaan van het fermentatieproces, een natuurlijk conserveringsproces waarbij micro-organismen, zoals bacteriën en gisten, worden ingezet om het voedsel te veranderen. Deze fermentatie draagt niet alleen bij aan de houdbaarheid van de augurken, maar ook aan het ontstaan van karakteristieke smaken, texturen, en verrijking van voedingsstoffen.

2. Brood, granen en peulvructen!

Brood
Gefermenteerd brood, zoals zuurdesembrood, kan enigszins verschillen in voedingswaarden in vergelijking met niet-gefermenteerd brood.
Koolhydraten: Net als bij gewoon brood zijn koolhydraten een belangrijke energiebron in gefermenteerd brood. Het fermentatieproces kan echter de beschikbaarheid van sommige koolhydraten veranderen, wat mogelijk gunstig is voor de spijsvertering.
Vezels: Gefermenteerd brood, met name zuurdesembrood, kan een iets hoger vezelgehalte hebben dan niet-gefermenteerd brood. Dit komt omdat de fermentatie het fytinezuur in granen kan verminderen, waardoor meer vezels beschikbaar komen.

Miso
Miso is een traditioneel Japans product dat wordt gemaakt door gefermenteerde sojabonen, zout en vaak granen zoals rijst of gerst. Het fermentatieproces kan variëren, wat resulteert in verschillende soorten miso met uiteenlopende smaken, kleuren en voedingswaarden.
Eiwitten: Miso is een goede bron van eiwitten, omdat het wordt gemaakt van bonen. Eiwitten zijn essentieel voor de opbouw en reparatie van weefsels in het lichaam.
Vitaminen en mineralen: Miso bevat verschillende vitaminen en mineralen, waaronder vitamine K, B-vitaminen, ijzer, calcium, magnesium en zink. De exacte hoeveelheden kunnen variëren afhankelijk van het type miso.

3. Zuivel, vlees, vis, ei en vleesvervangers.

Tempeh
Tempeh is een voedzaam en eiwitrijk voedingsmiddel dat wordt gemaakt van gefermenteerde sojabonen.
Eiwitten: Tempeh is een uitstekende plantaardige bron van eiwitten. Het bevat alle essentiële aminozuren en heeft een vergelijkbare eiwitsamenstelling als dierlijke eiwitbronnen. Eiwitten zijn belangrijk voor de opbouw en reparatie van weefsels in het lichaam.
Voedingsvezels: Tempeh is een goede bron van voedingsvezels, wat belangrijk is voor een gezonde spijsvertering en kan bijdragen aan een verzadigd gevoel.
Calcium: Tempeh bevat calcium, een mineraal dat essentieel is voor sterke botten en tanden. De hoeveelheid kan variëren afhankelijk van het merk en de productiemethode.
 

Yoghurt is een plantaardig of zuivelproduct dat bekend staat om zijn voedingswaarde, waaronder een goede bron van eiwitten en probiotica, als het product ongepasteuriseerd is.
Eiwitten: Yoghurt is een uitstekende bron van eiwitten, wat belangrijk is voor de opbouw en reparatie van weefsels in het lichaam. Het eiwitgehalte kan variëren tussen verschillende soorten yoghurt, maar het is over het algemeen een belangrijk kenmerk.
Vetten: De hoeveelheid vet in yoghurt kan variëren, afhankelijk van het type yoghurt. Magere yoghurt bevat weinig tot geen vet, terwijl volle yoghurt een hoger vetgehalte heeft. Sommige yoghurtvarianten bevatten ook toegevoegde vetten, zoals die in Griekse yoghurt.
Koolhydraten: Dierlijke yoghurt bevat natuurlijke suikers, lactose genaamd, evenals wat zetmeel door het fermentatieproces. Het koolhydraatgehalte kan variëren, vooral afhankelijk van eventuele toegevoegde suikers.

Kaas
De voedingswaarden van kaas variëren sterk, afhankelijk van het type kaas, plantaardig of dierlijk, de gebruikte ingrediënten, de rijpingsduur en het vetgehalte.
Eiwitten: Kaas is over het algemeen een uitstekende bron van eiwitten. Eiwitten zijn essentieel voor de opbouw en reparatie van weefsels in het lichaam. Het eiwitgehalte varieert echter tussen verschillende soorten kaas.
Calcium: Kaas is een goede bron van calcium, een mineraal dat belangrijk is voor de gezondheid van botten en tanden.
Vitaminen: Kaas bevat verschillende vitamines, waaronder vitamine B12, riboflavine (vitamine B2), en niacine (vitamine B3). Deze vitamines spelen een rol bij verschillende lichaamsfuncties, waaronder energieproductie.
 

4. Vet en Olie

Gefermenteerde visolie is een bron van omega-3-vetzuren, met name eicosapentaeenzuur (EPA) en docosahexaeenzuur (DHA). Deze vetzuren hebben verschillende gezondheidsvoordelen, met name voor het hart en de hersenen.
Omega-3-vetzuren: Gefermenteerde visolie is een rijke bron van omega-3-vetzuren, met name EPA en DHA. Deze vetzuren spelen een cruciale rol in het bevorderen van de gezondheid van het hart, het ondersteunen van de hersenfunctie en het reguleren van ontstekingsreacties in het lichaam.
Vitamine D: Sommige gefermenteerde visoliën kunnen vitamine D bevatten. Vitamine D is belangrijk voor de gezondheid van botten, het immuunsysteem en het reguleren van de opname van calcium en fosfor.

5. Vocht

Kombucha
Kombucha is een gefermenteerde thee die wordt geproduceerd door het fermenteren van gezoete thee met behulp van een symbiotische cultuur van bacteriën en gist (SCOBY).
Koolhydraten: Kombucha bevat koolhydraten, voornamelijk in de vorm van suikers die tijdens het fermentatieproces worden omgezet. De exacte hoeveelheid suiker kan variëren afhankelijk van de gebruikte thee en de fermentatieduur.
Calorieën: Vanwege de aanwezigheid van suikers heeft kombucha een caloriegehalte. Het caloriegehalte kan variëren afhankelijk van de hoeveelheid resterende suikers na de fermentatie.
Probiotica: Kombucha is een gefermenteerd drankje en kan probiotica bevatten. Deze probiotica zijn gunstige bacteriën die de darmgezondheid kunnen bevorderen.
Vitaminen: Tijdens het fermentatieproces kunnen bepaalde B-vitaminen, zoals B1 (thiamine), B2 (riboflavine), B3 (niacine), B6 (pyridoxine), en B12, in kleine hoeveelheden worden geproduceerd.

Waterkefir
Waterkefir is een gefermenteerde drank die wordt gemaakt door waterkefirkorrels (een symbiotische combinatie van bacteriën en gisten) te laten fermenteren in een suikerwateroplossing.
Calorieën: Waterkefir heeft over het algemeen een laag caloriegehalte, omdat de suikers in de initiële oplossing grotendeels worden omgezet tijdens het fermentatieproces.
Suikers: De suikers die worden toegevoegd aan de waterkefir als voedingsbron voor de kefirkorrels worden gedeeltelijk geconsumeerd tijdens de fermentatie. Hierdoor blijft er na het fermentatieproces doorgaans een lager suikergehalte over dan in de oorspronkelijke suikeroplossing.
Probiotica: Waterkefir is een probiotische drank, wat betekent dat het gunstige bacteriën en gisten bevat die de darmgezondheid kunnen ondersteunen. De specifieke samenstelling van probiotica kan variëren afhankelijk van de gebruikte kefirkorrels en de fermentatieduur.
Vitaminen en mineralen: Waterkefir kan enkele vitamines en mineralen bevatten, afhankelijk van de gebruikte ingrediënten. Deze kunnen bijvoorbeeld B-vitaminen bevatten, zoals B1 (thiamine), B2 (riboflavine), B3 (niacine), B6 (pyridoxine), en B12 (cobalamine), evenals enkele mineralen zoals magnesium.

Gemberbier
Gefermenteerd gemberbier, ook bekend als gemberbier of ginger ale, wordt gemaakt door gemberwortel te fermenteren met suiker en andere ingrediënten.
Calorieën: Gefermenteerd gemberbier bevat doorgaans een matig aantal calorieën, afhankelijk van de hoeveelheid suiker die wordt toegevoegd en de fermentatieduur.
Probiotica: Gefermenteerd gemberbier is een probiotische drank, wat betekent dat het gunstige bacteriën en gisten kan bevatten die de darmgezondheid kunnen ondersteunen. De specifieke probiotische samenstelling kan variëren afhankelijk van het fermentatieproces.
Gember: Gember, het belangrijkste ingrediënt, kan enkele gezondheidsvoordelen bieden. Het bevat bioactieve stoffen en antioxidanten die ontstekingsremmende en anti-emetische (tegen misselijkheid) eigenschappen kunnen hebben.

Bronnen:

aHealthylife. (2021, 25 januari). Geraadpleegd op 20 November, 2023, De voedingswaarde van voedingsmiddelen - aHealthylife.nl. aHealthylife.nl. https://www.ahealthylife.nl/de-voedingswaarde-van-100-voedingsmiddelen/
Blauw, Y. H., Keller, G. H. M., Kouwenhoven, T., & Theunissen, T. J. J. M. (1976). De invloed van verschillende bereidingswijzen van groenten en aardappelen voor het behoud van voedingswaarden en sensorische eigenschappen. Voeding, 6, 298-314.
Coene, I., & Vanderspikken, G. Een eeuwenoud product met een modern imago.
Rijnen, M., & Scholten, R. (1998). Fermentatie van vochtrijke bijproducten en brijvoeders tijdens opslag. Praktijkonderzoek varkenshouderij, 12(5), 26-28.
Ruiter, A., & Nout, M. J. R. (2011). Gefermenteerde producten. In Inleiding tot de levensmiddelenhygiëne-Achtergronden en feiten, 2e druk (pp. 129-141). Reed Business Information.
Van Der Voort, S.-. R. (z.d.). Voedingswaarde van voedingsmiddelen met de beginletter A. Voedingswaarde. Geraadpleegd op 18 November, 2023, van https://www.voedingswaardetabel.nl/voedingswaarde/
Voedingscentrum. (z.d.). Hoeveel calorieën zitten erin? - CalorieChecker. Geraadpleegd op 18 November, 2023, van https://www.voedingscentrum.nl/nl/service/vraag-en-antwoord/gezonde-voeding-en-voedingsstoffen/hoeveel-calorieen-zitten-erin-.aspx